Παιδοδοντιατρική

Η Παιδοδοντιατρική αποτελεί κλινική εξειδίκευση της Οδοντιατρικής επιστήμης με
αποκλειστικό αντικείμενο ενασχόλησης τα παιδιά και τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Ο
Παιδοδοντίατρος μετά την ολοκλήρωση των οδοντιατρικών σπουδών μετεκπαιδεύεται 2-3
χρόνια σε αναγνωρισμένα Πανεπιστημικά Προγράμματα Ειδίκευσης.
Τα παιδιά δεν είναι απλά μια μικρογραφία των ενηλίκων, η διαρκώς αναπτυσσόμενη και
εξελισσόμενη φύση τους τα καθιστά μια ξεχωριστή κοινωνική ομάδα που χρήζει ιδιαίτερης
αντιμετώπισης. Κατά αντιστοιχία με τον Παιδίατρο ο Παιδοδοντίατρος αναλαμβάνει την
οδοντιατρική φροντίδα των μικρών ασθενών.
Οι θεραπευτικές ανάγκες των παιδιών δε διαφέρουν ιδιαίτερα από αυτές των ενηλίκων,
σφραγίσματα, εξαγωγές, απονευρώσεις ανήκουν στις θεραπείες που πραγματοποιεί και ο
Παιδοδοντίατρος παράλληλα με κάποιες πιο εξειδικευμένες όπως είναι οι ανοξείδωτες
στεφάνες νεογιλών και μόνιμων δοντιών, η πολφοτομή, τα μηχανήματα διατήρησης χώρου.
Κύριος στόχος του Παιδοδοντιάτρου είναι να εξοικειώσει το παιδί με την οδοντιατρική
πρόληψη και θεραπεία, να κερδίσει την εμπιστοσύνη του και να καλλιεργήσει τη
συμπεριφορά του με τέτοιο τρόπο ώστε να διαμορφώσει έναν άριστο μελλοντικό ασθενή,
συνεργάσιμο όχι μόνο με τον οδοντίατρο αλλά με κάθε γιατρό.
Ο Παιδοδοντίατρος χρησιμοποιεί ψυχολογικές τεχνικές και τεχνικές διαχείρισης της
συμπεριφοράς ώστε να προσεγγίσει το παιδί και να το απαλλάξει από το άγχος. Επιπλέον
χρησιμοποιώντας ειδικό λεξιλόγιο, ανάλογα με την ηλικία και το πνευματικό του επίπεδο
του μικρού ασθενή, εξηγεί τις διαδικασίες που θα ακολουθήσουν με τρόπο κατανοητό ώστε
να το προετοιμάσει και να το κάνει συμμέτοχο στην όλη διαδικασία.

Καθαρισμός – φθορίωση

Το φθόριο αποτελεί το πιο ισχυρό μέτρο πρόληψης της τερηδόνας. Τις τελευταίες δεκαετίες
η εμφάνιση της τερηδόνας σε ενηλίκους και παιδιά έχει μειωθεί δραματικά και σε μεγάλο
βαθμό αυτό οφείλεται στην καθημερινή χρήση φθοριούχων σκευασμάτων (οδοντόκρεμες,
στοματικά διαλύματα, φθορίωση στο ιατρείο). Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό
Υγείας, η πρόσβαση στο φθόριο αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα για την προστασία της
στοματικής υγείας και θεωρείται μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις για τη δημόσια
υγεία.
Στο ιατρείο η φθορίωση έχει ως στόχο τόσο την ενίσχυση των νεογιλών δοντιών όσο και
των μονίμων που εμφανίζονται σταδιακά στο στόμα. Η δράση του φθορίου είναι κυρίως
τοπική, από τη μία ενώνεται με το επιφανειακό στρώμα του δοντιού την αδαμαντίνη
(σμάλτο) κάνοντας την πιο ανθεκτική στα παραγόμενα οξέα και από την άλλη διαθέτει
αντιμικροβιακές ιδιότητες κατά των μικροβίων του στόματος. Στο ιατρείο χρησιμοποιείται
σε δύο μορφές, γέλη φθορίου με τη χρήση πλαστικών δισκαρίων και βερνίκι φθορίου.

Σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες η φθορίωση στο ιατρείο πρέπει να πραγματοποιείται
τουλάχιστον 2 φορές το χρόνο. Παράλληλα είναι σημαντικό ο οδοντίατρος ανά 6 μήνες να
παρακολουθεί και να επανελέγχει τη διαρκώς εξελισσόμενη και μεταβαλλόμενη στοματική
κατάσταση των μικρών ασθενών που βρίσκονται στη φάση της ανάπτυξης και να
προλαμβάνει τυχών προβλήματα.
Ο καθαρισμός που προηγείται του ελέγχου και της φθορίωσης είναι απαραίτητος
προκειμένου να γίνει η σωστή διάγνωση αλλά και να τοποθετηθεί το φθόριο σε καθαρό
περιβάλλον χωρίς μικρόβια και υπολείμματα τροφών. Επιπλέον γίνεται επανάληψη και
επίδειξη του σωστού τρόπου βουρτσίσματος. Τέλος ο καθαρισμός είναι πολύ χρήσιμος για
την ψυχολογία του παιδιού και την εξοικείωση του με τις οδοντιατρικές υπηρεσίες. Στόχος
είναι το παιδί να απευαισθητοποιηθεί και να έχει στο μυαλό την επίσκεψη στον οδοντίατρο
ως μια διαδικασία ρουτίνας και να το αποσυνδέσει από το φόβο του πόνου.

Καλύψεις οπών και σχισμών – sealants

Πρόκειται για ένα προληπτικό μέτρο που εφαρμόζεται στις μασητικές επιφάνειες των
πρώτων μόνιμων γομφίων, όπου και αν ενδείκνυται. Οι μασητικές επιφάνειες των
συγκεκριμένων δοντιών, που ανατέλλουν συνήθως στην ηλικία των 6 ετών, διαθέτουν
έντονη μορφολογία με οπές και σχισμές οι οποίες ενίοτε είναι βαθιές και δεν είναι εύκολο
να καθαριστούν. Λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη ότι οι μικροί μας ασθενείς σε εκείνη την
ηλικία δεν έχουν αποκτήσει την επαρκή δεξιοτεχνία στο βούρτσισμα αντιλαμβανόμαστε τις
αυξημένες πιθανότητες τα δόντια αυτά να τερηδονιστούν. Το υλικό των sealants (σύνθετη
ρητίνη υψηλής ρευστότητας) μοιάζει με βερνίκι που ρέει στην επιφάνεια του δοντιού
καλύπτοντας τις μικροανωμαλίες και τις σχισμές, βοηθώντας έτσι στην πρόληψη της
δημιουργίας τερηδόνας στην μασητική επιφάνεια.

Εμφράξεις νεογιλών και μόνιμων δοντιών

Όταν δημιουργηθεί μία τρύπα (τερηδονική βλάβη) στα δοντάκια του παιδιού αυτή θα
πρέπει να αποκατασταθεί γιατί σταδιακά θα εξελίσσεται με κίνδυνο την εμφάνιση
μεγαλύτερων προβλημάτων (πόνος, οίδημα, απονεύρωση κτλ). Η αποκατάσταση των
νεογιλών (παιδικών) δοντιών είναι εξίσου σημαντική με αυτή των μονίμων. Τα πρώτα

νεογιλά δόντια εμφανίζονται περίπο, κατά μέσο όρο, στην ηλικία των 6 μηνών και τα
τελευταία αποπίπτουν περίπου στην ηλικία των 12-13 ετών. Η παραμονή τους στο στόμα
του παιδιού είναι απαραίτητα για τη σωματική και ψυχολογική ανάπτυξή του παιδιού. Οι
εμφράξεις στα παιδικά στόματα πραγματοποιούνται με τη χρήση απομονωτήρα για την
ασφάλεια και την άνεση του παιδιού και σύγχρονα αισθητικά υλικά.

Εξαγωγές νεογιλών δοντιών

Ο στόχος μας είναι η διατήρηση των νεογιλών δοντιών στο στόμα του παιδιού για όλο το
διάστημα που αυτά είναι προγραμματισμένα να μείνουν. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν
περιστατικά τραυματισμών ή πολύ χαλασμένων δοντιών που είναι αδύνατον να
αποκατασταθούν και αποφασίζεται να εξαχθούν πριν από το φυσιολογικό χρόνο
απόπτωσης. Σε αυτήν την περίπτωση και αν κριθεί απαραίτητο, μετά την εξαγωγή
τοποθετείται στο στόμα του παιδιού ένα μηχάνημα (σιδεράκι) για να διατηρηθεί ο χώρος
μέχρι αν φυτρώσει το διάδοχο μόνιμο δόντι. Μία ακόμα περίπτωση συχνής εξαγωγής
νεογιλών δοντιών είναι των κάτω πρόσθιων τομέων στην περίπτωση που φυτρώσουν τα
αντίστοιχα μόνιμα και βρίσκονται και τα δύο ταυτόχρονα στο στόμα ( δύο σειρές δοντιών).

Απονευρώσεις νεογιλών δοντιών

Συχνά σε νεογιλά δόντια που είναι αρκετά χαλασμένα η τερηδόνα (μικροβιακή μόλυνση)
φτάνει ως το νεύρο του δοντιού. Σε αυτές τις περιπτώσεις και ανάλογα με την «έκταση» της
μόλυνσης υπάρχουν δύο επιλογές, αυτή της πολφοτομής (“παιδικής” απονεύρωσης) και
αυτή της ενδοδοντικής θεραπείας (πλήρους απονεύρωσης) του νεογιλού δοντιού.
Στην πολφοτομή το μολυσμένο πάνω μέρος του νεύρου αφαιρείται, ενω το μέρος του
νεύρου των ριζών, μετά την τοποθέτηση κάποιων ειδικών αντιβιοτικών φαρμάκων,
διατηρείται μέχρι φυσιολογικά αυτές να απορροφηθούν (“λιώσουν”) καθώς φυτρώνει το
μόνιμο δόντι.
Κατά την πλήρη ενδοδοντική θεραπεία αφαιρείται όλο το νεύρο, το δόντι καθαρίζεται και
τοποθετούνται στο εσωτερικό του βιοσυμβατά υλικά που απορροφούνται μαζί με τις ρίζες
του νεογιλού δοντιού όταν έρθει η ώρα να αλλαχθεί.

Με τις παραπάνω μεθόδους είναι δυνατό να διατηρήσουμε τα παιδικά δοντάκια όσο πιο
πολύ γίνεται, ώστε να φύγουν κοντά στην ώρα τους και όχι πρόωρα. Αυτό είναι πολύ
σημαντικό για τη διατήρηση του χώρου που θα φυτρώσει το διάδοχο μόνιμο δόντι.

Παιδικές θήκες

Σε ορισμένες περιπτώσεις πολύ χαλασμένων νεογιλών δοντιών όπου λείπει αρκετό μέρος
του δοντιού, επιλέγουμε να τοποθετήσουμε παιδικές θήκες ανοξείδωτου χά λυβα με στόχο
την ακεραιότητα και τη μακροβιότητα της αποκατάστασης μας. Σε αντίθεση με ένα απλό
σφράγισμα που θα είχε τον κίνδυνο είτε να φύγει (λόγω μειωμένης συγκράτησης), είτε να
σπάσει (αυτό ή το δόντι λόγω μειωμένης αντοχής του ήδη ταλαιπωρημένου δοντιού), η
στεφάνη (παιδική θήκη) καλύπτει όλο το δόντι κάνοντας το ανθεκτικό και άφθαρτο μέχρι τη
φυσιολογική απόπτωση του. Η παιδικές θήκες λόγου του μεγέθους των νεογιλών δοντιών
πρέπει να είναι ιδιαίτερα λεπτές και ανθεκτικές για το λόγο αυτό κατασκευάζονται κυρίως
από ανοξείδωτο χάλυβα (ατσάλι). Και η τεχνική αυτή αποσκοπεί στο να μην χαθεί πρόωρα
το νεογιλό δόντι.